kwiecień 2023

by Joanna Adamiak

WSZYSTKO O TRUMPIE W ARTE.TV

Donald Trump przej­dzie do histo­rii jako pierw­szy pre­zy­dent USA, któ­ry został for­mal­nie zatrzy­ma­ny. Afery finan­so­we, sek­su­al­ne eks­ce­sy oraz dzia­ła­nia na pogra­ni­czu pra­wa to zarzu­ty, któ­re wie­lu kie­ro­wa­ło w sto­sun­ku do Republikanina, jed­nak były one dotych­czas umie­jęt­nie spy­cha­ne na dru­gi plan. Kto stoi za suk­ce­sem Trupa, jak wyglą­da­ją jego rela­cje z żoną i co z tym wszyst­kim wspól­ne­go mają Ewangelicy? Stacja ARTE.tv przy­go­to­wa­ła sze­reg doku­men­tów, któ­re przy­bli­ża­ją syl­wet­kę Donalda Trumpa.

Kto zawsze stał u boku Trumpa i wspie­rał go w kam­pa­nii pre­zy­denc­kiej? I nie, nie cho­dzi tu o byłą pierw­szą damę. To Paula White, cha­ry­zma­tycz­na pastor­ka, któ­ra jest jed­nym z naj­po­pu­lar­niej­szych i naj­bo­gat­szych przy­wód­ców ewan­ge­lic­kich w Stanach Zjednoczonych. Zaraz po obję­ciu urzę­du przez Donalda Trumpa zosta­ła wybra­na na jego ducho­wą dorad­czy­nię, aby chro­nić pre­zy­den­ta przed siła­mi zła. Ta nomi­na­cja sta­no­wi­ła rady­kal­ne wyzwa­nie dla roz­dzia­łu kościo­ła od pań­stwa, fun­da­men­tu ame­ry­kań­skiej demo­kra­cji.  Dwa lata po wybo­rze Donalda Trumpa, Jair Bolsonaro docho­dzi do wła­dzy, nie­sio­ny przez ewan­ge­licz­ną falę, któ­ra prze­ta­cza się przez Brazylię. Cała kam­pa­nia Bolsonaro była robio­na przez zespół Trumpa. Ewangelicy to w USA potęż­ne lob­by polityczno-religijne. Od cza­sów zim­nej woj­ny roz­prze­strze­nia­nie się ewan­ge­licz­ne­go nur­tu chrze­ści­jań­stwa sprzy­ja­ło powsta­niu nowe­go fun­da­men­ta­li­zmu. Seria doku­men­tal­na „Ewangelicy pod­bi­ja­ją świat” rzu­ca świa­tło na to wpły­wo­we śro­do­wi­sko i ich powią­za­nia z wła­dzą. Polscy widzo­wie mogą zoba­czyć wszyst­kie odcin­ki pod lin­kiem: https://www.arte.tv/pl/videos/RC-023779/ewangelicy-podbijaja-swiat/.

Czy poprzez sys­tem legal­nej korup­cji ame­ry­kań­ska demo­kra­cja zosta­ła skon­fi­sko­wa­na przez naj­bo­gat­szych? W USA za każ­dy­mi wybo­ra­mi sto­ją ogrom­ne pie­nią­dze. Grupy lob­by­stów, fir­my i miliar­de­rzy finan­su­ją biz­nes poli­tycz­ny gigan­tycz­ny­mi daro­wi­zna­mi. Tymczasem dwie trze­cie Amerykanów opo­wia­da się za ogra­ni­cze­niem wydat­ków na kam­pa­nie wybor­cze, a wie­lu postrze­ga ogrom­ne daro­wi­zny jako for­mę korup­cji. „Legalna korup­cja” prak­ty­ko­wa­na w peł­nym wymia­rze wpły­wa na poli­ty­kę gospo­dar­czą fawo­ry­zu­ją­cą boga­tych. Podczas gdy Donald Trump i trwa­ją­ce wybo­ry pre­zy­denc­kie są domi­nu­ją­cym tema­tem w mediach, w tle podej­mu­je się sze­reg innych waż­nych decy­zji: wybo­ry jed­nej trze­ciej Senatu, wybo­ry do Izby Reprezentantów we wszyst­kich 50 sta­nach, a tak­że nomi­na­cje sędziow­skie. Żadna z tych decy­zji nie jest podej­mo­wa­na bez prze­pły­wu dużych sum. Czy Donald Trump jest tyl­ko wyra­zem sys­te­mu, któ­ry osta­tecz­nie obra­ca się wokół pie­nię­dzy? Film jest dostęp­ny pod lin­kiem: U$A: wła­dza dola­ra – Obejrzyj cały doku­ment | ARTE po polsku

Dla wie­lu nie­za­leż­nych kobiet Melania Trump jest anty­bo­ha­ter­ką. Ich nie­chęć budzi przede wszyst­kim nie­na­tu­ral­ne zacho­wa­nie Melanii i zgo­da na wystę­po­wa­nie w roli pięk­ne­go obiek­tu u boku potęż­ne­go męża. A co jeśli to sta­ran­nie opra­co­wa­na tak­ty­ka kobie­ty, któ­ra jest o wie­le prze­bie­glej­sza, niż nam się wyda­je? Badamy to we wni­kli­wym por­tre­cie byłej pierw­szej damy, ana­li­zu­jąc jej mło­dość w Słowenii i dro­gę, któ­rą prze­by­ła zanim sta­ła się iko­ną kon­ser­wa­tyw­nej Ameryki. Film doku­men­tal­ny „Melania Trump. Konserwatywna enig­ma” moż­na obej­rzeć pod lin­kiem Melania Trump – Konserwatywna enig­ma – Obejrzyj cały doku­ment | ARTE po polsku

by Joanna Adamiak

50.ROCZNICY ŚMIERCI PICASSA W ARTE.TV

Tuż po naro­dzi­nach został uzna­ny za mar­twe­go. Tymczasem, lata póź­niej, jako pierw­szy arty­sta docze­kał się za życia hono­ro­wej wysta­wy w Wielkiej Galerii w Luwrze. Stworzył bli­sko 150 tysię­cy prac, wiecz­nie poszu­ki­wał kobiet niż­szych od sie­bie, naj­chęt­niej cho­dził w T‑shircie zapro­jek­to­wa­nym przez Coco Chanel, na któ­rym 21 pozio­mych pasów repre­zen­tu­je każ­de ze zwy­cięstw Napoleona. 8 kwiet­nia przy­pa­da 50. rocz­ni­ca śmier­ci Pabla Picasso. Jego nazwi­sko jako syno­nim rewo­lu­cji sztu­ki nowo­cze­snej, zna­ne jest na całym świe­cie i utoż­sa­mia­ne ze współ­cze­sno­ścią. O słyn­nym twór­cy kubi­zmu pisa­no i opo­wia­da­no wie­lo­krot­nie. Czy 50 lat po jego śmier­ci moż­na coś jesz­cze dodać? Spojrzeć świe­żym okiem na arty­stę i jego doro­bek? Za legen­dą i cha­otycz­ną histo­rią kry­je się czło­wiek zbu­do­wa­ny z kon­tra­stów i dwu­znacz­no­ści. Złożony, pełen sprzecz­no­ści por­tret arty­sty moż­na zoba­czyć w przy­go­to­wa­nym przez bez­płat­ną plat­for­mę stre­amin­go­wą ARTE.tv fil­mie doku­men­tal­nym „Picasso bez legen­dy”, serii wywia­dów ze zna­ny­mi arty­sta­mi „Picasso ocza­mi…”, oraz w kolek­cji tanecz­nej “Picasso Dance”. Wszystkie pro­gra­my dostęp­ne są pod adre­sem https://www.arte.tv/pl/videos/RC-023527/picasso/.

Pablo Picasso uro­dził się w 1881 roku w Maladze, gdzie roz­po­czął swo­ją dro­gę w poszu­ki­wa­niu i odkry­wa­niu nowych i róż­no­rod­nych form sztu­ki. Hiszpański malarz, rzeź­biarz, gra­fik, cera­mik i poeta uzna­wa­ny jest za jed­ne­go z naj­bar­dziej wpły­wo­wych arty­stów w dzie­jach sztu­ki. Jego twór­czość jest peł­na geo­me­trycz­nych form, któ­re dały począ­tek kubi­zmo­wi. W nowa­tor­skich dzie­łach łączył róż­ne sty­le: sur­re­alizm i impre­sjo­nizm z moder­ni­zmem oraz sztu­ką nowo­cze­sną. Malując por­tre­ty, pej­za­że, mar­twą natu­rę czy sce­ny mito­lo­gicz­ne eks­pe­ry­men­to­wał z tech­ni­ka­mi. Tworzył monu­men­tal­ne rzeź­by i cera­mi­kę peł­ną abs­trak­cyj­nych wzo­rów imple­men­tu­jąc w nie swo­je fan­ta­stycz­ne wizje. Artysta nie­ustan­nie zmie­niał kie­ru­nek i cha­rak­ter swo­ich dzieł. Jako indy­wi­du­ali­sta nie chciał być przy­pi­sy­wa­ny do jed­ne­go nur­tu sztu­ki. Jego pra­ce z wcze­sne­go okre­su twór­czo­ści inspi­ro­wa­ne były kul­tu­rą hisz­pań­ską i afry­kań­ską. Twórcze eks­pe­ry­men­ty szły w kie­run­ku uprosz­cze­nia for­my i abs­trak­cji. Do jego naj­słyn­niej­szych dzieł nale­żą „Kobiety z Algieru”, „Guernica”, „Płacząca kobie­ta” czy „Portret Dory Maar”.

50 lat po śmier­ci wiel­kie­go geniu­sza, war­to spoj­rzeć na jego histo­rię i prze­ana­li­zo­wać tra­jek­to­rię, po któ­rej poru­szał się czło­wiek o tak zło­żo­nym cha­rak­te­rze i oso­bo­wo­ści. W fil­mie doku­men­tal­nym „Picasso bez legen­dy” może­my przyj­rzeć się wyda­rze­niom i poznać „tło”, któ­re ufor­mo­wa­ło arty­stę – cha­os epo­ki, burz­li­wość cza­sów podzia­łu, wojen oraz anta­go­ni­stycz­nych ide­olo­gii: nazi­zmu i komu­ni­zmu czy dyk­ta­tu­ry i demo­kra­cji. Film pozwa­la zro­zu­mieć dzia­ła­nia kubi­sty, jego posta­wę wobec II woj­ny świa­to­wej, czy poli­tycz­ne zaan­ga­żo­wa­nie w dzia­łal­ność hisz­pań­skich repu­bli­ka­nów. Eksperci bada­ją­cy archi­wa, kore­spon­den­cję, arty­ku­ły pra­so­we i bio­gra­fie arty­sty, pró­bu­ją roz­szy­fro­wać krę­tą dro­gę hisz­pań­skie­go mala­rza i wpi­sać w nią jego dzie­ła. Produkcja jest dostęp­na za dar­mo na ARTE.TV od nie­dzie­li, 2 kwiet­nia przez cały mie­siąc. Można ją zoba­czyć pod lin­kiem: https://www.arte.tv/pl/videos/108957–000‑A/picasso-bez-legendy/

Z oka­zji 50. rocz­ni­cy śmier­ci Pabla Picassa, plat­for­ma ARTE.TV przy­go­to­wa­ła rów­nież serię skła­da­ją­cą się z kil­ku­mi­nu­to­wych odcin­ków, w któ­rych arty­ści mówią o tym nie­zwy­kle płod­nym geniu­szu, któ­ry przez całe swo­je życie wypro­du­ko­wał oko­ło 147 800 dzieł (13 500 obra­zów, 100 000 gra­fik i rycin, 300 rzeźb i cera­mi­ki oraz 34 000 ilu­stra­cji). W repor­ta­żu „Picasso ocza­mi…” dzien­ni­ka­rze euro­pej­skie­go kana­łu stre­amin­go­we­go ARTE.tv zapy­ta­li cenio­nych, mię­dzy­na­ro­do­wych arty­stów, jak inter­pre­tu­ją twór­czość hisz­pań­skie­go mala­rza i co im przy­cho­dzi do gło­wy na myśl o arty­ście. Krótkie wypo­wie­dzi skła­da­ją się na hołd wobec dorob­ku wybit­ne­go twór­cy Kubizmu. Wszystkie odcin­ki są dostęp­ne pod lin­kiem: https://www.arte.tv/pl/videos/RC-023811/picasso-oczami/ do 24 mar­ca 2028 roku.

 Z kolei w serii „Picasso Dance” ośmiu współ­cze­snych cho­re­ogra­fów róż­nych naro­do­wo­ści i wraż­li­wo­ści inter­pre­tu­je dzie­dzic­two arty­stycz­ne Pabla Picassa i pro­po­nu­je nam swo­ją oso­bi­stą wizję twór­czo­ści anda­lu­zyj­skie­go mala­rza. Jedną z nich jest Anna Hop, pol­ska cho­re­ograf­ka, któ­ra zain­spi­ro­wa­na obra­zem „Dora Maar z zie­lo­ny­mi paznok­cia­mi”, poprzez taniec, ilu­stru­je zej­ście artyst­ki do pie­kła. Doświadczenie jest rów­nie mro­żą­ce krew w żyłach, co poetyc­kie. Wszystkie spek­ta­kle zoba­czyć moż­na pod lin­kiem https://www.arte.tv/pl/videos/RC-023763/picasso-dance/.