12 maja – Dzień Wiedzy o Fibromialgii

Ciągłe zmę­cze­nie, ból mię­śni i sta­wów, pro­ble­my ze snem – te dole­gli­wo­ści mogą świad­czyć o rzad­kiej cho­ro­bie, trud­nej do zdia­gno­zo­wa­nia. Fibromialgia, o któ­rej mowa, jest scho­rze­niem z prze­wle­kły­mi dole­gli­wo­ścia­mi bólo­wy­mi mię­śni i sta­wów. Charakteryzuje się wystę­po­wa­niem prze­wle­kłe­go bólu uogól­nio­ne­go mięśniowo-stawowego oraz bólu w tzw. punk­tach uci­sko­wych. Choć jest nie­ule­czal­na, moż­na mini­ma­li­zo­wać jej obja­wy. Na dzień 12 maja przy­pa­da Światowy Dzień Wiedzy o Fibromialgii – cho­ro­by, któ­rej świa­do­mość nadal jest bar­dzo niska.

Fibromialgia to mało zna­na cho­ro­ba zali­cza­na do cho­rób reu­ma­tycz­nych tka­nek mięk­kich. Jest sła­bo pozna­na i przez to rzad­ko dia­gno­zo­wa­na ze wzglę­du na swą zło­żo­ność i trud­ność w posta­wie­niu diagnozy.

Pacjenci bar­dzo czę­sto z jed­nej stro­ny skar­żą się na nie­ty­po­we dole­gli­wo­ści, z dru­giej stro­ny mają popraw­ne wyni­ki pod­sta­wo­wych badań labo­ra­to­ryj­nych. To wszyst­ko jesz­cze bar­dziej kom­pli­ku­je i utrud­nia roz­po­zna­nie fibro­mial­gii. Jednak jej czę­stość wystę­po­wa­nia sys­te­ma­tycz­nie rośnie. Obecnie sza­cu­je się, że nawet 10% popu­la­cji ogól­nej bory­ka się z tą przy­pa­dło­ścią. Choroba doty­czy czę­ściej kobiet niż męż­czyzn – nawet 80% osób nią dotknię­tych to kobie­ty, choć licz­ba męż­czyzn może być nie­do­sza­co­wa­na. W Polsce mogą to być nawet 2 milio­ny osób w wie­ku 40–60lat – mówi dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska, eks­pert medy­cy­ny integracyjnej.

Do obja­wów fibro­mial­gi zali­cza się wie­le dolegliwości:

  • Ból mię­śni
  • Ból sta­wów
  • Ból gło­wy / zawro­ty gło­wy / napa­dy migreny
  • Drętwienie/mrowienie rąk i nóg
  • Chroniczne zmę­cze­nie
  • Zaburzenia snu (pobud­ki nocne)
  • Zaburzenia nastro­ju
  • Spastyczność mię­śnio­wa (sztyw­ność ciała)
  • Depresja
  • Zaburzenia lęko­we / niepokój
  • Zespół nie­spo­koj­nych nóg
  • Gonitwa myśli
  • Problemy z pamięcią
  • Problemy z kon­cen­tra­cją i sku­pie­niem uwagi
  • Zaburzona koor­dy­na­cja ruchowa
  • Kołatania ser­ca
  • Objaw Raynauda (czy­li napa­do­we bled­nię­cie pal­ców u rąk)

Choroba może dawać rów­nież obja­wy z prze­wo­du pokar­mo­we­go, takie jak:

  • Nadwrażliwość jelit
  • Nadwrażliwość pęche­rza moczowego
  • Nadwrażliwość żołąd­ka
  • Biegunki
  • Zaparcia
  • Suchość jamy ustnej

Geneza fibro­mial­gii

Nie jest zna­ny pato­me­cha­nizm powsta­wa­nia cho­ro­by, w wyni­ku któ­re­go docho­dzi do nie­pra­wi­dło­we­go odczu­wa­nia bólu. Choć naj­now­sze bada­nia poka­zu­ją, że to naj­praw­do­po­dob­niej układ odpor­no­ścio­wy jest głów­nym wino­waj­cą, a nie mózg, jak spe­ku­lo­wa­no przez lata. Przypuszcza się, że nad­mier­na pobu­dli­wość struk­tur prze­wo­dzą­cych ból w rdze­niu oraz mózgu, osła­bie­nie mię­śni oraz zmniej­szo­na licz­ba włó­kien ner­wo­wych w skó­rze zacho­dzą w wyni­ku dzia­ła­nia prze­ciw­ciał dane­go pacjenta.

Fibromialgia może ulec nasi­le­niu po infek­cjach sezo­no­wych. Ostatnio pod­kre­śla się, że może ją nasi­lać przej­ście COVID-19 i może nale­żeć ona do obra­zu zespo­łu poco­vi­do­we­go – pod­kre­śla dr n. med. Magdalena Cubała-Kucharska.

Holistyczne podej­ście w leczeniu

Nie ma jed­ne­go toku postę­po­wa­nia, lecze­nie pole­ga na łago­dze­niu obja­wów oraz lecze­niu współ­ist­nie­ją­cych zabu­rzeń takich jak np. depre­sja czy bez­sen­ność. Jest to cho­ro­ba, przy któ­rej podej­ście holi­stycz­ne do pacjen­ta jest nie­zwy­kle istot­nym ele­men­tem tera­pii. Należy leczyć pacjen­ta na róż­nych płasz­czy­znach. W lecze­niu sto­su­je się:

  1. Farmakoterapię (NLPZ, tra­ma­dol z para­ce­ta­mo­lem, inhi­bi­to­ry wychwy­tu zwrot­ne­go sero­to­ni­ny i nora­dre­na­li­ny, pre­ga­ba­li­ny (leki prze­ciw­pa­dacz­ko­we), trój­pier­ście­nio­we leki przeciwdepresyjne).
  2. Psychoterapię (nauka radze­nia sobie ze stre­sem, nauka higie­ny snu).
  3. Fizjoterapię w tym tera­pię polem magne­tycz­nym, zabie­gi wiro­we, masaż
  4. Regularną aktyw­ność fizycz­ną – tutaj wspo­mnij­my, że nie powi­nien być to zbyt gwał­tow­ny ruch, bo nasi­la dole­gli­wo­ści. Ruch umiar­ko­wa­ny jest bar­dzo waż­nym ele­men­tem tera­peu­tycz­nym i nie nale­ży z nie­go rezygnować.
  5. Dietoterapię.

Dieta recep­tą na zdrowie?

Prawidłowo zbi­lan­so­wa­na, uroz­ma­ico­na die­ta na pew­no będzie mia­ła pozy­tyw­ny wpływ na ogól­ny stan zdro­wia pacjen­ta. Jednak fibro­mial­gia nie jest cho­ro­bą typo­wo die­to­za­leż­ną, w związ­ku z tym sama zmia­na nawy­ków odży­wia­nia nie pomo­że. Należy do pacjen­ta podejść wie­lo­dy­scy­pli­nar­nie, a die­ta powin­na być nie­od­łącz­nym dodat­kiem do pozo­sta­łe­go lecze­nia. W przy­pad­ku pacjen­tów, u któ­rych odno­to­wu­je się obja­wy ze stro­ny prze­wo­du pokar­mo­we­go, nale­ży jak naj­szyb­ciej wdro­żyć lecze­nie die­te­tycz­ne łago­dzą­ce obja­wy. Nie nale­ży zapo­mi­nać o szcze­gó­ło­wej i wni­kli­wej dia­gno­sty­ce prze­wo­du pokar­mo­we­go. Odnotowano zależ­ność mię­dzy wystą­pie­niem fibro­mial­gii i celia­kii. W przy­pad­ku osób z nad­wa­gą czy oty­ło­ścią zale­ca się zmniej­sze­nie masy cia­ła. W die­cie nale­ży zwró­cić uwa­gę na odpo­wied­nią podaż nastę­pu­ją­cych składników:

  • Witamina D3
  • Magnez
  • Wapń
  • Antyoksydanty
  • Cynk
  • Koenzym Q10
  • Produkty boga­te w tryp­to­fan (pre­kur­sor serotoniny)