Prawo

Afera polskich youtuberów – komentarz adwokata

15 wrzesień, 2023

 

Sylwester Wardęga opu­bli­ko­wał film, w któ­rym oskar­ża popu­lar­nych youtu­be­rów o kon­tak­ty o zabar­wie­niu sek­su­al­nym z mało­let­ni­mi fan­ka­mi, dostar­cza­jąc przy tym scre­eny roz­mów i ano­ni­mo­we rela­cje pokrzyw­dzo­nych. Wśród oskar­żo­nych zna­leź­li się jed­ni z naj­więk­szych pol­skich twór­ców, w spra­wę zaan­ga­żo­wa­ła się pro­ku­ra­tu­ra, poli­cja roz­po­czę­ła śledztwo. 

Czy zrzu­ty ekra­nu rozmów i zezna­nia pokrzyw­dzo­nych moż­na uznać za dowo­dy w sprawie?

Dowody zarów­no w pro­ce­sie kar­nym, jak i cywil­nym odgry­wa­ją bar­dzo istot­ną rolę. W pro­ce­du­rze kar­nej roz­róż­nia­my dowo­do­wy oso­bo­we (np. wyja­śnie­nia oskar­żo­ne­go czy zezna­nia świad­ków) oraz dowo­dy rze­czo­we (np. śla­dy DNA, oglę­dzi­ny). Odpowiadając więc na dru­gą część pyta­nia, zezna­nia pokrzyw­dzo­nych jak naj­bar­dziej uzna­wa­ne są za dowo­dy w spra­wie. W odnie­sie­niu z kolei zrzu­tów ekra­nu roz­mów spra­wa nie jest aż tak oczy­wi­sta, bowiem kwe­stia ta nie jest nigdzie wyraź­nie ure­gu­lo­wa­na. Przyjmuje się jed­nak, że zrzu­ty ekra­nu mogą sta­no­wić dowód spra­wie. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wypo­wie­dział się, że zrzu­ty ekra­nów stron inter­ne­to­wych mogą posłu­żyć za dowód w spra­wie. Stanowisko to uar­gu­men­to­wa­no mię­dzy inny­mi w ten spo­sób, że roz­wój elek­tro­nicz­nych form komu­ni­ka­cji i środ­ków wyra­zu roz­sze­rza moż­li­wo­ści dowo­do­we (wyrok Sądu Unii Europejskiej z dnia 20 paź­dzier­ni­ka 2020 r. w spra­wie T‑823/19).

Czy na ich bazie może dojść do ska­za­nia sprawców?

Sprawca czy­nu zabro­nio­ne­go zosta­nie ska­za­ny, gdy zosta­nie udo­wod­nio­na jego wina ponad wszel­ką wąt­pli­wość. W pol­skim pra­wie kar­nym obo­wią­zu­je zasa­da domnie­ma­nia nie­win­no­ści, któ­ra sta­no­wi, że do cza­su wyda­nia pra­wo­moc­ne­go wyro­ku ska­zu­ją­ce­go, oskar­żo­ne­go nale­ży trak­to­wać jak nie­win­ne­go. Jeśli więc postę­po­wa­nie dowo­do­we, obej­mu­ją­ce wspo­mnia­ne zezna­nia pokrzyw­dzo­nych, czy zrzu­ty ekra­nu roz­mów wraz z pozo­sta­łym mate­ria­łem dowo­do­wym dopro­wa­dzą do udo­wod­nie­nia winy, wów­czas doj­dzie do ska­za­nia spraw­cy czy­nu zabronionego.

Co gro­zi oso­bom, które wie­dzia­ły o spra­wie, a nie powia­do­mi­ły policji? 

W pierw­szej kolej­no­ści nale­ży się odnieść się do art. 304 §1 Kodeksu postę­po­wa­nia kar­ne­go, któ­ry sta­no­wi, że każ­dy dowie­dziaw­szy się o popeł­nie­niu prze­stęp­stwa ści­ga­ne­go z urzę­du ma spo­łecz­ny obo­wią­zek zawia­do­mić o tym pro­ku­ra­to­ra lub Policję. Czym jest prze­stęp­stwo ści­ga­ne z urzę­du? Zasada ta okre­śla­na jest rów­nież mia­nem zasa­dy ofi­cjal­no­ści i prze­ja­wia się w obo­wiąz­ku podej­mo­wa­nia i wsz­czy­na­nia przez orga­ny pro­ce­so­we postę­po­wa­nia nie­za­leż­nie od dzia­łań podej­mo­wa­nych przez pokrzywdzonego.

Wyżej wymie­nio­ny arty­kuł okre­śla­ny jest mia­nem spo­łecz­ne­go obo­wiąz­ku zawia­do­mie­nia o prze­stęp­stwie, z któ­rym jed­nak­że nie są zwią­za­ne żad­ne sank­cje natu­ry kar­nej. Z kolei obo­wią­zek spo­łecz­ny prze­ra­dza się w obo­wią­zek praw­ny, gdy zosta­ną speł­nio­ne warun­ki w posta­ci powzię­cia infor­ma­cji o popeł­nie­niu czy­nu zabro­nio­ne­go wymie­nio­ne­go w art. 240 Kodeksu kar­ne­go (jest to np. zabój­stwo czy spo­wo­do­wa­nie cięż­kie­go uszczerb­ku na zdrowiu).

W komen­to­wa­nej spra­wie uwa­żam jed­nak, że nie nale­ży spie­szyć się z osą­da­mi i przy­pi­sy­wa­niem poten­cjal­nym spraw­com czy­nów zabro­nio­nych, lecz naj­roz­sąd­niej jest pocze­kać na roz­wój sytu­acji, któ­ry wyja­śni czy publicz­ne oskar­że­nia Sylwestra Wardęgi pod adre­sem Stuu, Bxdela i Dubiela (stan na dzień
6 paź­dzier­ni­ka 2023 r.) znaj­du­ją potwier­dze­nie w rzeczywistości.

 Adwokat Katarzyna Bóraw­ska ukoń­czy­ła stu­dia praw­ni­cze na Wydziale Prawa i Administracji UMK w Toruniu, gdzie mię­dzy inny­mi repre­zen­to­wa­ła swój uni­wer­sy­tet w mię­dzy­na­ro­do­wym kon­kur­sie praw­ni­czym Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition. Następnie odby­ła staż w Ambasadzie RP w Waszyngtonie. Po ukoń­cze­niu stu­diów w związ­ku z zain­te­re­so­wa­nia­mi doty­czą­cy­mi poli­ty­ki zagra­nicz­nej odby­ła staż w Parlamencie Europejskim w Brukseli gdzie uczest­ni­czy­ła w pra­cach m.in. Komisji Spraw Zagranicznych (AFET) oraz Podkomisji Bezpieczeństwa i Obrony (SEDE). Aplikację adwo­kac­ką ukoń­czy­ła w Okręgowej Radzie Adwokackiej w Toruniu, któ­rą zakoń­czy­ła pozy­tyw­nym zło­że­niem egza­mi­nu adwo­kac­kie­go, z naj­lep­szym wyni­kiem na roku i wpi­sem na listę adwo­ka­tów, pro­wa­dzo­ną przez Okręgową Radę Adwokacką w Toruniu. Obecnie adwo­kat Katarzyna Bórawska zaj­mu­je się przede wszyst­kim pra­wem rodzin­nym, kar­nym i gospo­dar­czym. Posiada szcze­gól­ne doświad­cze­nie w zakre­sie pro­ce­du­ry cywilnej
i stra­te­gii sądo­wej. Obecnie pro­wa­dzi kom­plek­so­wą obsłu­gę zagra­nicz­nych pod­mio­tów kor­po­ra­cyj­nych, repre­zen­tu­je też wie­lu obco­kra­jow­ców w postę­po­wa­niach sądo­wych na tere­nie nasze­go kra­ju. Biegle mówi w języ­ku angiel­skim oraz w stop­niu pod­sta­wo­wym komu­ni­ku­je się po flamandzku.

Kontakt dla mediów: Karina Grygielska: k.grygielska@agencjafaceit.pl / +48 510 139 575

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Frankowiczu nie zwlekaj! Ostatnie przeszkody na drodze do sprawiedliwości zostały usunięte

27 czerwiec, 2023

Kredyty indek­so­wa­ne do walu­ty fran­ka szwaj­car­skie­go, zna­ne jako kre­dy­ty fran­ko­we, przez wie­le lat sta­no­wi­ły powód kon­tro­wer­sji i trud­no­ści dla tysię­cy kre­dy­to­bior­ców w Polsce. Jednak ostat­nie wyda­rze­nia praw­ne i orze­cze­nia sądo­we otwo­rzy­ły nowe per­spek­ty­wy dla osób poszko­do­wa­nych, któ­re pra­gną docho­dzić swo­ich praw i osią­gnąć spra­wie­dli­wość. W świe­tle ostat­nie­go wyro­ku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w spra­wie C‑520/21, nie ma już żad­nych wąt­pli­wo­ści, że fran­ko­wi­cze mogą bez obaw wal­czyć o swo­je prawa.

 Pozew bez strachu

- Dotychczasowa oba­wa przed moż­li­wo­ścią pozwa­nia przez bank w celu uzy­ska­nia wyna­gro­dze­nia za korzy­sta­nie z kapi­ta­łu powo­do­wa­ła nie­pew­ność i znie­chę­ce­nie wie­lu osób. Ta oba­wa mogła powstrzy­my­wać kre­dy­to­bior­ców przed pod­ję­ciem kro­ków praw­nych. Jednak teraz, ta istot­na wąt­pli­wość zosta­ła roz­wia­na, co spra­wia, że skie­ro­wa­nie spra­wy do sądu w celu ochro­ny swo­ich praw sta­je się znacz­nie łatwiej­sze i pozba­wio­ne wcze­śniej­szych obaw. Rzeczywiście, teraz dro­ga do uwol­nie­nia się od tok­sycz­nych pro­duk­tów finan­so­wych, takich jak kre­dy­ty fran­ko­we, wyda­je się prost­sza i bar­dziej dostęp­na niż kie­dy­kol­wiek wcze­śniej – mówi adwo­kat Bartosz Czupajło, part­ner w kan­ce­la­rii adwo­kac­kiej Czupajło Ciskowski & Partnerzy,  któ­ra od 2017 roku wygra­ła ponad 150 spraw fran­ko­wych, a kolej­ne 900 jest obec­nie w toku.

 Wyrok Trybunału, ogło­szo­ny w czwar­tek, wresz­cie zakoń­czył wie­lo­mie­sięcz­ne spe­ku­la­cje doty­czą­ce pra­wa ban­ków do żąda­nia wyna­gro­dze­nia za korzy­sta­nie z kapi­ta­łu. Pod koniec 2021 roku nie­któ­re ban­ki zde­cy­do­wa­ły się na pozy­wa­nie kre­dy­to­bior­ców, któ­rzy odwa­ży­li się wystą­pić do sądu i docho­dzić unie­waż­nie­nia ich umów kre­dy­tu, o wyna­gro­dze­nie za korzy­sta­nie z udzie­lo­ne­go kapi­ta­łu. Te dzia­ła­nia wywo­ły­wa­ły poważ­ne oba­wy wśród kre­dy­to­bior­ców, któ­rzy zasta­na­wia­li się, czy w razie unie­waż­nie­nia ich umo­wy przez sąd będą zobo­wią­za­ni do zwró­ce­nia ban­ko­wi więk­szej kwo­ty niż jedy­nie kapitał.

- Trybunał Sprawiedliwości jed­no­znacz­nie orzekł, że w przy­pad­ku unie­waż­nie­nia umo­wy z powo­du zawar­cia w niej nie­do­zwo­lo­nych klau­zul lub nad­użyć, bank nie ma pra­wa żądać od klien­ta więk­szej kwo­ty niż to, co klient otrzy­mał. Oznacza to, że bank może żądać jedy­nie zwro­tu wypła­co­ne­go kre­dy­tu wraz z usta­wo­wy­mi odset­ka­mi za opóź­nie­nie, liczo­ny­mi dopie­ro od momen­tu, gdy kre­dy­to­bior­ca zosta­nie wezwa­ny do zwro­tu kapi­ta­łu. To bar­dzo korzyst­ne roz­strzy­gnię­cie dla fran­ko­wi­czów, któ­re zapew­nia im spo­koj­ny sen, na któ­ry przez dłu­gi czas nie mogli liczyć – doda­je mec. Czupajło.

Walka o spra­wie­dli­wość ze szczę­śli­wym zakończeniem

Praktycznie wszyst­kie umo­wy kre­dy­tów fran­ko­wych, z wyjąt­kiem nie­licz­nych przy­pad­ków, zawie­ra­ją posta­no­wie­nia nie­do­zwo­lo­ne i nie budzą kon­tro­wer­sji w sądach. Oznacza to, że w zde­cy­do­wa­nej więk­szo­ści spraw nie ma już powo­dów do obaw o ich wynik, a korzy­ści pły­ną­ce z wygra­nej są nie­zwy­kle zna­czą­ce. Widać to rów­nież w zwięk­szo­nej popu­lar­no­ści zakła­da­nych spraw sądowych.

Na linii cza­so­wej moż­na zaob­ser­wo­wać stop­nio­wy wzrost licz­by osób, któ­re pod­ję­ły wal­kę o swo­je pra­wa. Początkowo, do paź­dzier­ni­ka 2019 roku, tyl­ko nie­licz­ni, naj­bar­dziej odważ­ni i zde­ter­mi­no­wa­ni decy­do­wa­li się na pro­ce­sy prze­ciw­ko ban­kom, ryzy­ku­jąc poraż­kę w sądzie. W paź­dzier­ni­ku 2019 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał słyn­ny wyrok w spra­wie Państwa Dziubaków, wska­zu­jąc na skut­ki eli­mi­na­cji klau­zul walo­ry­za­cyj­nych z umo­wy kre­dy­tu fran­ko­we­go. Orzeczenie to doty­czy­ło prze­li­cza­nia kur­su walu­ty, sal­da kre­dy­tu i wyso­ko­ści rat. Trybunał jed­no­znacz­nie stwier­dził, że takie luki w umo­wach nie mogą być uzu­peł­nia­ne inny­mi posta­no­wie­nia­mi, co wcze­śniej czy­ni­ły pol­skie sądy.- To spo­wo­do­wa­ło korzyst­ną zmia­nę dla kre­dy­to­bior­ców. Wówczas obser­wo­wa­li­śmy wśród kre­dy­to­bior­ców wyraź­ny wzrost zain­te­re­so­wa­nia kie­ro­wa­niem spraw do sądu, szcze­gól­nie jesie­nią 2019 roku, a tak­że w latach 2020 i 2021. Pod koniec 2021 roku ban­ki roz­po­czę­ły maso­we pozwy prze­ciw­ko kre­dy­to­bior­com w celu uzy­ska­nia wyna­gro­dze­nia za korzy­sta­nie z kapi­ta­łu, a to było wła­śnie tema­tem ostat­nie­go wyro­ku Trybunału. Ta ofen­sy­wa ban­ków spo­wo­do­wa­ła pew­ną wstrze­mięź­li­wość ze stro­ny kre­dy­to­bior­ców, któ­rzy oba­wia­li się koniecz­no­ści zapła­ty ban­kom za korzy­sta­nie z kapi­ta­łu. To mogło zmie­nić per­spek­ty­wę i korzy­ści zwią­za­ne z wygra­ny­mi spra­wa­mi. Jednak od momen­tu ogło­sze­nia ostat­nie­go wyro­ku Trybunału, któ­ry jasno stwier­dza, że ban­kom nie przy­słu­gu­je żad­ne wyna­gro­dze­nie, obser­wu­je­my duże poru­sze­nie. Można to nazwać kolej­ną falą kre­dy­to­bior­ców, któ­rzy już zde­cy­do­wa­li się skie­ro­wać spra­wy prze­ciw­ko ban­kom – opo­wia­da Bartosz Czupajło.

Jak zło­żyć pozew prze­ciw­ko kredytodawcy? 

- W pierw­szej kolej­no­ści nale­ży odszu­kać umo­wę kre­dy­to­wą z załącz­ni­ka­mi oraz zawar­ty­mi anek­sa­mi. Posiadając te doku­men­ty, każ­dy posia­dacz kre­dy­tu fran­ko­we­go może skon­sul­to­wać się z kan­ce­la­rią praw­ną w celu uzy­ska­nia infor­ma­cji doty­czą­cych kwa­li­fi­ka­cji swo­jej umo­wy do roz­pa­trze­nia przez sąd.  Dysponując tyl­ko umo­wą, moż­na już zło­żyć proś­bę o przed­sta­wie­nie ofer­ty i doko­nać naj­lep­sze­go wybo­ru. Następnie, kan­ce­la­ria będzie zaj­mo­wać się spra­wą i poma­gać w dopeł­nie­niu wszel­kich koniecz­nych for­mal­no­ści. Ich licz­ba nie jest duża – wyja­śnia mec. Czupajło.

W ostat­nim cza­sie  poja­wi­ło  się na ryn­ku róż­ne fir­my odszko­do­waw­cze, któ­re nie są kan­ce­la­ria­mi adwo­kac­ki­mi ani rad­cow­ski­mi. Warto zauwa­żyć, że Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) już jakiś czas temu wydał pierw­sze decy­zje doty­czą­ce takich pod­mio­tów, któ­re nie zawsze zacho­wu­ją rze­tel­ność w kon­tak­cie z klien­ta­mi. Należy więc być ostroż­nym, aby nie dać się oszu­kać ponow­nie. Zdecydowanie lepiej sko­rzy­stać z usług zawo­dów zaufa­nia publicz­ne­go, takich jak adwo­ka­ci czy rad­cy praw­ni. Wtedy moż­na powie­rzyć swo­ją spra­wę z czy­stym sumie­niem, bez obaw o bez­pie­czeń­stwo swo­ich środ­ków i spo­koj­nie ocze­ki­wać na roz­strzy­gnię­cie sprawy.

 

Pierwsza komunia święta dziecka rozwiedzionych rodziców

23 maj, 2023

Maj jest tra­dy­cyj­nie cza­sem przy­stę­po­wa­nia dzie­ci do sakra­men­tu komu­nii świę­tej. Dla rodzin to szcze­gól­ny okres ducho­we­go prze­ży­cia poprze­dzo­ny mie­sią­ca­mi przy­go­to­wań, któ­re pogłę­bia­ją wię­zi mię­dzy dzieć­mi a rodzi­ca­mi. To oka­zja do wiel­kie­go świę­to­wa­nia w gro­nie naj­bliż­szych, gdzie naj­waż­niej­szą oso­bą jest dziec­ko, przy­stę­pu­ją­ce pierw­szy raz do komu­nii świę­tej. Sprawy orga­ni­za­cji tego wyda­rze­nia mogą się kom­pli­ko­wać, gdy rodzi­ce są roz­wie­dze­ni. Okazuje się, że te kwe­stie są czę­sto ure­gu­lo­wa­ne przez pol­ski kodeks pra­wa rodzin­ne­go, a sądy zawsze mogą roz­strzy­gnąć spór, jeśli wystą­pi mię­dzy mat­ką i ojcem dziecka.

Święty obo­wią­zek rodzica

- Organizacja komu­nii świę­tej jest pra­wem i obo­wiąz­kiem oboj­ga rodzi­ców, nawet jeśli są roz­wie­dze­ni. Jeśli razem pod­ję­li decy­zję, że ich dziec­ko przy­stą­pi­li do sakra­men­tu, to oby­dwo­je wspól­nie powin­ni zająć się przy­go­to­wa­niem przy­ję­cia. Ten dzień dla ich pocie­chy jest wyjąt­ko­wy i kie­ru­jąc się jego dobrem, nale­ży uznać, że obec­ność oboj­ga rodzi­ców i ich rodzin jest zale­ca­na. Wyjątkiem są oczy­wi­ście sytu­acje, gdy któ­ryś z rodzi­ców ma zakaz zbli­ża­nia się do dziec­ka lub gdy poja­wia­ją się inne szcze­gó­le oko­licz­no­ści – mówi mece­nas Katarzyna Bórawska z kan­ce­la­rii praw­nej B‑Legal w Toruniu.

Wspólne świę­to­wa­nie

Poruszając temat uczest­nic­twa i zaan­ga­żo­wa­nia dru­gie­go rodzi­ca pod­czas komu­nii świę­tej dziec­ka, nale­ży roz­róż­nić kwe­stię wła­dzy rodzi­ciel­skiej od kwe­stii kon­tak­tów z dziec­kiem. Co do zasa­dy decy­zję zwią­za­ne z dzieć­mi podej­mu­ją rodzi­ce, któ­rzy mają peł­ną lub ogra­ni­czo­ną władz rodzi­ciel­ską. Często jest tak, że wszyst­kie istot­ne kwe­stie doty­czą­ce pie­czy nad dziec­kiem podej­mu­je przy­kła­do­wo mat­ka, któ­ra ma peł­ną wła­dzę rodzi­ciel­ską i ojciec, któ­ry ma tę wła­dzę ogra­ni­czo­ną. Nie moż­na dopu­ścić do sytu­acji, w któ­rej jeden rodzic wyklu­cza dru­gie­go z życia dziec­ka (z wyjąt­kiem skraj­nych sytuacji).

- Rodzic, któ­ry ma peł­ną wła­dzę rodzi­ciel­ską, w żad­nym wypad­ku nie może zabro­nić dru­gie­mu rodzi­co­wi (któ­ry ma taką wła­dzę ogra­ni­czo­ną lub ode­bra­ną) obec­no­ści na komu­nii. Co wię­cej, rodzic wio­dą­cy nie może zabro­nić uczest­nic­twa w Komunii rodzi­nie byłe­go współ­mał­żon­ka czy jego aktu­al­ne­mu partnerowi/ part­ner­ce. Rodzic wio­dą­cy może ewen­tu­al­nie popro­sić dru­gie­go rodzi­ca, żeby z jakichś przy­czyn się nie poja­wiał na komu­nii, ale nie może mu tego zabro­nić. Jedynie pro­ku­ra­tor może wydać zakaz zbli­ża­nia się do byłe­go mał­żon­ka czy dziec­ka – doda­je Katarzyna Bórawska.

Brak zgo­dy na sakrament

Kwestia tego, do jakie­go wyzna­nia nale­ży dziec­ko jest decy­zją oboj­ga rodzi­ców. Co do zasa­dy rodzi­ce wspól­nie decy­du­ją w kwe­stii reli­gii dziec­ka. Jeśli jeden rodzic chciał­by wycho­wać dziec­ko w wie­rze kato­lic­kiej bądź jakiej­kol­wiek innej, a dru­gi rodzic się na to nie zga­dza, to w tej kwe­stii decy­zje podej­mu­je sąd. Taki sam pro­ces sto­so­wa­ny jest w przy­pad­ku, gdy, mimo że dziec­ko wycho­wy­wa­ne jest w wie­rze kato­lic­kiej, jeden z rodzi­ców po roz­wo­dzie nie godzi się na przy­stą­pie­nie pocie­chy do sakra­men­tów. Ostatecznie sąd decy­du­je o wyni­ku spo­rów mię­dzy mat­ką a ojcem, kie­ru­jąc się dobrem dziecka.

Spór o koperty

O prze­zna­cze­niu pie­nię­dzy z kopert dzie­ci z zasa­dy powin­ni decy­do­wać wspól­nie rodzi­ce dziec­ka. Wyjątkiem jest mat­ka lub ojciec pozba­wia­ny wła­dzy rodzi­ciel­skiej. Kwestie prze­zna­cze­nia pie­nię­dzy zebra­nych przez dziec­ko pod­czas komu­nii rów­nież powin­ny być pod­ję­te wspól­nie po uwzględ­nie­niu roz­sąd­nych życzeń dziecka.

Przystąpienie do sakra­men­tu komu­nii świę­tej wią­że się dla dziec­ka z nauką kate­chi­zmu, pierw­szą spo­wie­dzi czy pró­ba­mi do mszy świę­tej, na któ­rej ma się odbyć. To z pew­no­ścią stre­su­ją­cy okres dla naj­młod­szych. Warto by w tym okre­sie roz­wie­dze­nie rodzi­ce kie­ro­wa­li się dobrem dziec­ka, nie przy­spa­rza­li nie­po­trzeb­nych spo­rów i razem wspie­ra­li swo­ją pocie­chę w przygotowaniach.