luty 2024

Ogólnopolska diagnoza usług społecznych wskazuje na olbrzymie zapotrzebowanie na usługi wsparcia dla seniorów

21 luty, 2024

Osoby star­sze (60+) sta­no­wią obec­nie ponad 1/4 popu­la­cji w kra­ju. W per­spek­ty­wie dwóch dekad może to być 40% ogółu mieszkańców. Usługi spo­łecz­ne dla senio­rów w ostat­niej deka­dzie znacz­nie się roz­wi­nę­ły, ale nadal jest ich za mało. „Ogólnopolska dia­gno­za dein­sty­tu­cjo­na­li­za­cji usług spo­łecz­nych” wska­zu­je, że brak przede wszyst­kim usług opie­kuń­czych: pomo­cy w sprzą­ta­niu, pra­niu, przy­go­to­wy­wa­niu posił­ków. Dotkliwy jest
dla senio­rów pro­blem samot­no­ści i cyfro­we­go wykluczenia. 

„Ogólnopolska dia­gno­za…”  jest naj­więk­szą prze­pro­wa­dzo­ną do tej pory dia­gno­zą usług śro­do­wi­sko­wych oraz dia­gno­zą przy­go­to­wa­nia do dein­sty­tu­cjo­na­li­za­cji. Została wyko­na­nia na zle­ce­nie Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej przez liczą­cy pra­wie 40 osób zespół badaw­czy koor­dy­no­wa­ny przez Uczelnię Korczaka w Warszawie, we współ­pra­cy z fir­mą badaw­czą PBS. Opracowanie zosta­ło udo­stęp­nio­ne na stronie:

www.uczelniakorczaka.pl/raport-deinstytucjonalizacja.

Seniorzy potrze­bu­ją więk­szej licz­by usług w środowisku

Usługi spo­łecz­ne i śro­do­wi­sko­we w Polsce inten­syw­nie się roz­wi­ja­ją, rów­nież ze względu
na pro­ces dein­sty­tu­cjo­na­li­za­cji oraz rosną­ce potrze­by w zakre­sie opie­ki nad oso­ba­mi starszymi
i nie­sa­mo­dziel­ny­mi. 82% ogó­łu bada­nych odbior­ców usług spo­łecz­nych uwa­ża jednak,
że potrze­ba więk­szej licz­by usług w śro­do­wi­sku. 90% ankie­to­wa­nych w „Diagnozie…”  senio­rów chcia­ło­by jak naj­dłu­żej pozo­stać w domu – a do tego potrze­bu­je wspar­cia w miej­scu zamiesz­ka­nia. Zarazem wie­lu z nich nie może liczyć na takie wspar­cie. 54% bada­nych uwa­ża, że rodzi­ny zanie­dbu­ją obec­nie opie­kę nad oso­ba­mi starszymi.

Rodziny naj­czę­ściej wspie­ra­ją oso­by star­sze w pro­stych zada­niach: robie­niu zaku­pów (46%), zawo­że­niu w róż­ne miej­sca (44%), pomo­cy w spra­wach urzę­do­wych (43%). Znacznie mniej­sze jest wspar­cie w czyn­no­ściach nie­zbęd­nych, gdy bra­ku­je samo­dziel­no­ści – przy­go­to­wy­wa­niu posił­ków (16%), wyku­pie leków i ich poda­wa­niu (15%), czyn­no­ściach higie­nicz­nych (9%).

„Diagnoza…” wyka­za­ła, że 30% osób, któ­re dziś prze­by­wa­ją w domach pomo­cy spo­łecz­nej mogła­by pozo­stać w śro­do­wi­sku, gdy­by otrzy­ma­ła wspar­cie w posta­ci usług śro­do­wi­sko­wych. – Co trze­cia oso­ba, któ­ra prze­by­wa dziś w DPS wola­ła­by miesz­kać w domu
i mieć wspar­cie w śro­do­wi­sku. Osoby te mogły­by cie­szyć się dobrej jako­ści życiem w swo­im śro­do­wi­sku. Ten wynik bada­nia poka­zu­je, jak wie­le mógł­by zmie­nić roz­wój usług śro­do­wi­sko­wych – mówi Adam Szponka, Przewodniczący Konwentu Regionalnych Ośrodków Polityki Społecznej, zle­ce­nio­daw­ca badania.

Według osób star­szych, któ­re pozo­sta­ją w domach, naj­bar­dziej potrzeb­ne jest wsparcie
w zała­twia­niu spraw urzę­do­wych (38% wska­zań), wspar­cie w samot­no­ści i złym nastro­ju (37%), pomoc w robie­niu zaku­pów (30%), udział w wyda­rze­niach kul­tu­ral­nych i spo­tka­niach (29%) oraz zapew­nie­nie kon­tak­tu z oto­cze­niem (27%). Wyniki te wska­zu­ją, jak istot­ne jest
dla osób star­szych, któ­re zacho­wu­ją samo­dziel­ność towa­rzy­stwo i kon­tak­ty międzyludzkie.

W tym kon­tek­ście waż­nym pro­ble­mem jest „błęd­ne koło cyfro­we­go wykluczenia”.
Tylko 30% bada­nych senio­rów korzy­sta z Internetu czy smar­fo­na, 11% – z e‑konsultacji
z leka­rzem. Ale cyfro­we wyklu­cze­nie doty­czy też pra­cow­ni­ków insty­tu­cji. Zaledwie 19% z nich ma wie­dzę i doświad­cze­nie w korzy­sta­niu z e‑usług.

Instytucje są goto­we, by dostar­czać wię­cej usług 

Po stro­nie insty­tu­cji spo­łecz­nych jest duża goto­wość świad­cze­nia usług w środowisku,
ale potrze­bu­ją one więk­szej wie­dzy, jak to robić – tak wska­za­ło 82% ankie­to­wa­nych pra­cow­ni­ków pla­có­wek wspar­cia. Problemem jest rów­nież, że tyl­ko 40% bada­nych ana­li­zu­je potrze­by klien­tów w lokal­nych społecznościach.

Ale pla­ców­ki – sta­cjo­nar­ne, czy­li domy pomo­cy spo­łecz­nej oraz śro­do­wi­sko­we, np. domy dzien­ne­go wspar­cia – mogą w cią­gu naj­bliż­szych kil­ku­na­stu mie­się­cy znacz­nie zwięk­szyć podaż usług spo­łecz­nych. Są do tego przy­go­to­wa­ne, o ile znaj­dą się środ­ki i kadry, sek­tor pomo­cy spo­łecz­nej nale­ży dziś bowiem do naj­go­rzej wyna­gra­dza­nych. Placówki naj­szyb­ciej mogły­by roz­wi­nąć się usłu­gi wspar­cia w gospo­dar­stwie (37% pla­có­wek wska­zu­je, że może uruchomić
je w cią­gu kil­ku­na­stu mie­się­cy), opie­ka wytchnie­nio­wa (30%), wspar­cie psy­cho­lo­gicz­ne (29%), spe­cja­li­stycz­ne usłu­gi opie­kuń­cze (24%), usłu­gi wspo­ma­ga­ją­ce, np. akty­wi­za­cyj­ne (20%).

- Istnieje duży poten­cjał uru­cho­mie­nia usług w śro­do­wi­sku. W tym kon­tek­ście nale­ży zwró­cić uwa­gę na poten­cjał domów pomo­cy spo­łecz­nej, bo mają one zaso­by i doświad­cze­nie i mogą wpro­wa­dzać nowe usłu­gi. Potrzebna jest rów­nież bar­dziej aktyw­na rola orga­ni­za­cji poza­rzą­do­wych: one tak­że mogą stać się nowy­mi dostaw­ca­mi usług. A tak­że samo­rzą­dów – „Diagnoza…” wyka­za­ła, że roz­wój usług śro­do­wi­sko­wych jest prio­ry­te­tem tylko
dla co dzie­sią­te­go samo­rzą­du – mówi prof. Mirosław Grewiński z Uczelni Korczaka, kie­row­nik badania.

 Potrzebna koor­dy­na­cja wie­lu dzia­łań na rzecz seniorów 

- Głównym prze­sła­niem „Ogólnopolskiej dia­gno­zy…” jest woła­nie o koor­dy­na­cję działań
na rzecz senio­rów pomię­dzy róż­ny­mi resor­ta­mi oraz agen­da­mi rzą­du i samo­rzą­du. Zbadane stu­dia przy­pad­ków poka­za­ły, że wie­le dzia­łań ma cha­rak­ter frag­men­ta­rycz­ny, punk­to­wy. A potrzeb­ny jest spój­ny łań­cuch wspar­cia i ści­sła współ­pra­ca wie­lu resor­tów i insty­tu­cji – powie­dział Paweł Rabiej z Uczelni Korczaka, współ­au­tor badania.

– Te bada­nia są bar­dzo waż­ne i traf­nie odzwier­cie­dla­ją tren­dy i wyzwa­nia. Moją rolą jest dziś spro­sta­nie poru­szo­nym wyzwa­niom oraz koor­dy­na­cja tych obsza­rów, w tym poprzez koor­dy­na­cję poli­ty­ki spo­łecz­nej i ochro­ny zdro­wia – pod­kre­śli­ła mini­stra ds. poli­ty­ki senio­ral­nej Marzena Okła-Drewnowicz. – W naj­bliż­szym cza­sie zosta­nie powo­ła­ny mię­dzy­re­sor­to­wy zespół, któ­re­go zada­niem będzie koor­dy­na­cja wspar­cia osób star­szych. Instrumentem wspar­cia będzie bon senio­ral­ny, ale jak pod­kre­śli­ła mini­stra ds. senio­rów, wyzwaniem
jest rów­nież przy­go­to­wa­nie kadry, któ­ra będzie świad­czy­ła usłu­gi dla osób starszych.

Bon zosta­nie skon­stru­owa­ny w taki spo­sób, aby mogły z nie­go sko­rzy­stać wszyst­kie samo­rzą­dy, a współ­pra­ca z samo­rzą­da­mi jest istot­nym ele­men­tem tego rozwiązania.

W bada­niach ilo­ścio­wych i jako­ścio­wych (case stu­dies) na potrze­by „Ogólnopolskiej dia­gno­zy…” wzię­ło udział ponad 3,5 tys. odbior­ców usług, ponad 2,6 tys. pra­cow­ni­ków insty­tu­cji pomo­cy spo­łecz­nej oraz ponad 500 przed­sta­wi­cie­li samo­rzą­dów gmin­nych. Szczegółowo w ramach Studiów Przypadków zba­da­ne zosta­ły 256 pod­mio­ty, świad­czą­cych usłu­gi sta­cjo­nar­ne i śro­do­wi­sko­we. Łącznie w bada­niu uczest­ni­czy­ło ponad 8,3 tys. odbior­ców i reali­za­to­rów usług. Celem bada­nia było zde­fi­nio­wa­nie szans i wyzwań roz­wo­ju usług śro­do­wi­sko­wych dla róż­nych grup odbior­ców (dzie­ci i mło­dzież w pie­czy zastęp­czej, osób star­szych i nie­sa­mo­dziel­nych, z nie­peł­no­spraw­no­ścia­mi, w kry­zy­sach psy­chicz­nych, kry­zy­sie bezdomności).

Uczelnia Korczaka – Akademia Nauk Stosowanych powsta­ła w 1993 roku, jako jed­na z pierw­szych w Polsce uczel­ni nie­pu­blicz­nych. Założona zosta­ła przez Towarzystwo Wiedzy Powszechnej – orga­ni­za­cję, pro­wa­dzą­cą od lat 50. dzia­łal­ność oświa­to­wą i kul­tu­ral­ną wśród doro­słych, dzie­ci i mło­dzie­ży. Głównym pomy­sło­daw­cą jej utwo­rze­nia był prof. dr hab. Julian Auleytner, któ­ry przez wie­le lat peł­nił funk­cję Rektora. Uczelnia Korczaka kształ­ci stu­den­tów na kie­run­kach: Pedagogika, Pedagogika spe­cjal­na, Pedagogiczna przed­szkol­na i wcze­snosz­kol­na, Praca socjal­na, Polityka spo­łecz­na, a od nie­daw­na tak­że Psychologia. W skład Uczelni Korczaka wcho­dzi sie­dem wydzia­łów i oddzia­łów zamiej­sco­wych ulo­ko­wa­nych w: Warszawie, Katowicach, Olsztynie, Lublinie, Szczecinie, Poznaniu i Człuchowie. Koncentrujemy się na prak­tycz­nej i przy­dat­nej w roz­wo­ju zawo­do­wym edu­ka­cji wyż­szej. Na ofe­ro­wa­nych przez nas kie­run­kach stu­diów zaję­cia pro­wa­dzą eks­per­ci i praktycy.
Jako insty­tu­cja odpo­wie­dzial­na spo­łecz­nie Uczelnia reali­zu­je i pro­mu­je zacho­wa­nia pro­spo­łecz­ne. Razem ze stu­den­ta­mi anga­żu­je się w dzia­ła­nia wspie­ra­ją­ce oso­by pozo­sta­ją­ce bez opie­ki czy wyklu­czo­ne, w celu popra­wy ich sytu­acji życio­wej. Uczelnia orga­ni­zu­je akcje pomo­co­we bądź wspie­ra oso­by potrze­bu­ją­ce poprzez współ­pra­cę z insty­tu­cja­mi pożyt­ku publicz­ne­go. Absolwentami Uczelni Korczaka jest ponad 70 tys. osób zatrud­nio­nych w pla­ców­kach edu­ka­cyj­nych, sek­to­rze spo­łecz­nym i samo­rzą­dach. W skład Grupy Edukacyjnej Uczelni Korczaka wcho­dzą tak­że inne pod­mio­ty. Inspirując się mode­lem kor­cza­kow­skiej peda­go­gi­ki, jako jedy­na szko­ła wyż­sza pro­wa­dzi­my wła­sne szko­ły pod­sta­wo­we, licea i porad­nie psychologiczno-pedagogiczne.

WIĘCEJ INFORMACJI I KONTAKT:

Karina Grygielska
Client Services Director
Agencja FaceIT
tel. +48 510 139 575

 

Czy polska piosenka dla dzieci umarła?

20 luty, 2024

Każde poko­le­nie ma swo­je­go „boha­te­ra” w świe­cie muzy­ki, z któ­rym utoż­sa­mia swo­ją mło­dość i okres doj­rze­wa­nia czy wcze­sną doro­słość. Starsi słu­cha­cze z roz­rzew­nie­niem wspo­mną Mieczysława Fogga, współ­cze­snym nasto­lat­kom ser­ce moc­niej zabi­je przy Young Leosi. Kochamy prze­cież nie tyl­ko muzy­kę, ale i samych twór­ców – posta­ci z krwi i kości, z wła­sną histo­rią, „prze­bo­ja­mi” i potknię­cia­mi. Na wyobraź­nię fanów dzia­ła zatem nie tyl­ko ich muzy­ka, ale i oni sami – posta­ci, któ­re wzbu­dza­ją emo­cje i pozo­sta­ją w pamię­ci rów­nież ze wzglę­du na swo­ją oso­bo­wość. Ale czy współ­cze­sne przed­szko­la­ki mają taką osobę?

Trudny rynek

Mimo że Polacy słu­cha­ją muzy­ki, gra­ją i two­rzą zapa­mię­ta­le, a na kon­cie mamy mnó­stwo suk­ce­sów, zwłasz­cza w kwe­stii pozio­mu arty­stycz­ne­go naszej muzy­ki, w dal­szym cią­gu pozo­sta­je mała wyrwa na rodzi­mym ryn­ku. Chodzi mia­no­wi­cie o pio­sen­kę dzie­cię­cą, któ­rej twa­rzą nie­gdyś była Majka Jeżowska – do dziś pozo­sta­ją­ca iko­ną tego gatun­ku, wła­ści­wie jedy­ną. Współczesne dzie­ci nie mają takiej oso­by, z któ­rą mogły­by się utoż­sa­miać – poza jed­nym (na szczę­ście!) wyjątkiem.

Czemu tak się stało?

Jest to przede wszyst­kim gatu­nek bar­dzo trud­ny, a i rynek odbior­ców bar­dzo nie­sta­bil­ny – dziec­ko, któ­re dzi­siaj ma pięć lat, już za kolej­nych pięć zacznie uwa­żać, że pio­sen­ki dla dzie­ci to obciach. Nie wystę­pu­je tu zatem zja­wi­sko cha­rak­te­ry­stycz­ne dla arty­stów two­rzą­cych dla doro­słe­go słu­cha­cza – czy­li wier­ny, wie­lo­let­ni fan. Każdy rok ozna­cza po pro­stu tra­fia­nie i zako­chi­wa­nie w sobie nowych melo­ma­nów. Zatem moż­na budo­wać sobie jedy­nie pozy­cję medial­ną w bran­ży (nie­sta­bil­ną i kapry­śną dro­gą pod gór­kę), a nie zapra­co­wać na sta­łe miej­sce w ser­cach odbiorców.

Nieistniejący rynek – mimo popytu?

Pamiętacie ten cudow­ny pro­gram jesz­cze z lat 1995–2007 „Od przed­szko­la do Opola”? Dzieci były tutaj po pro­stu dzieć­mi – wyglą­da­ły zabaw­nie w swo­ich kolo­ro­wych ubra­niach i infan­tyl­nych war­ko­czy­kach, nie lały na sce­nie łez wzru­szo­ne zaśpie­wa­ną przez sie­bie wła­śnie pio­sen­ką Niemena, fał­szo­wa­ły ile wle­zie… Dziś, gdy oglą­da­my pro­gra­my roz­ryw­ko­we typu talent show, dzie­ci sta­wia­ne są ramię w ramię z doro­sły­mi, śpie­wa­ją pio­sen­ki dale­ko wykra­cza­ją­ce poza ich rozu­mie­nie (rów­nież emo­cjo­nal­ne) i widać cza­sa­mi, że nie­wie­le jest w tym wszyst­kim fraj­dy, a wię­cej nie­za­spo­ko­jo­nych ambi­cji rodzi­ców. Czy nie odbie­ra się im czę­ścio­wo w ten spo­sób dzie­ciń­stwa i naiwności?

To tyl­ko znak naszych cza­sów i objaw pew­ne­go zja­wi­ska… Dzieci obec­nie nie dys­po­nu­ją bowiem za bar­dzo wybo­rem. Oczywiście na plat­for­mach spo­łecz­no­ścio­wych takich jak YouTube znaj­dzie­my całe mnó­stwo muzy­ki dla dzie­ci. Wszystko to jed­nak pozba­wio­ne będzie „twa­rzy”, z któ­rą dzie­ci mogły­by się zaprzy­jaź­nić. Twarzy, któ­ra zawład­nę­ła­by ich dzie­cię­cą wyobraź­nią i towa­rzy­szy­ła im w dora­sta­niu. A zapo­trze­bo­wa­nie rok­rocz­nie się zwięk­sza… Rodzice coraz czę­ściej zma­ga­ją się z nie­moż­no­ścią ode­rwa­nia dzie­ci od tele­fo­nu. Trudno im zachę­cić je do aktyw­no­ści – nie tyl­ko na powie­trzu, ale i w domu. Coraz mniej z poko­jów dzie­cię­cych sły­chać hała­sów, dud­nie­nia i tupa­nia, a coraz wię­cej dźwię­ków pocho­dzą­cych z kon­so­li i kom­pu­te­ra. Z dru­giej stro­ny, czy dzie­cia­ki moż­na za to winić, sko­ro nie zna­ją posta­ci, któ­ra mogła­by je zain­te­re­so­wać na dłużej?

I w ten spo­sób ci, któ­rym brak takiej sty­mu­la­cji już w wie­ku 3–4 lat, nie będą jej szu­kać w natu­ral­ny spo­sób, gdy będą star­si. A każ­dy z nas wie, jak waż­ne w pro­ce­sie doj­rze­wa­nia potra­fi być posia­da­nie IDOLA.

Jak prze­bić się do mainstreamu?

W ostat­nich latach tro­chę opi­sy­wa­ną powy­żej sytu­ację zaak­cep­to­wa­li­śmy. Przestaliśmy się zasta­na­wiać, co mogło­by spra­wić naszym dzie­cia­kom radość i pod­su­wa­my im kolej­ne bez­oso­bo­we pio­sen­ki z YouTube na temat kro­ko­dy­la czy ZOO, któ­rych sami mamy już ser­decz­nie dość. Przestaliśmy szu­kać. A szko­da! Bo jest w Polsce artyst­ka pio­sen­ki dzie­cię­cej, któ­ra sta­ra się te nie­wi­dzial­ne mury poko­ny­wać i ofe­ru­je daw­no zapo­mnia­ne już wra­że­nia naj­młod­szym dzie­ciom, śpie­wa­jąc, tań­cząc i zachę­ca­jąc dzie­cia­ki do tego samego.

Ciocia Tunia, czy­li Marta Świątek-Stanienda, chcia­ła­by przy­wró­cić w Polsce tra­dy­cję pio­sen­ki typo­wo dzie­cię­cej – ryt­micz­nej, tre­ści­wej i anga­żu­ją­cej rucho­wo. Jest to nam teraz bar­dzo potrzeb­ne! W cza­sach, gdy małym dzie­ciom pozo­sta­ją tyl­ko pio­sen­ki dla doro­słych lub doro­słym pozo­sta­je słu­cha­nie w kół­ko kawał­ków opar­tych na trzech akor­dach oraz gdy dzie­ci dora­sta­ją zde­cy­do­wa­nie zbyt szyb­ko, odro­bi­na naiw­nej i rado­snej zaba­wy ade­kwat­nej do wie­ku dziec­ka będzie niczym ożyw­cza bry­za w upal­ny dzień.

Ciocię Tunię wyróż­nia nie tyl­ko to, że sama jest boha­ter­ką wszyst­kich swo­ich tele­dy­sków i pio­se­nek, ale i zachę­ca­nie dzie­cia­ków do wspól­ne­go tań­ca – zarów­no w kli­pach, jak i na kon­cer­tach. Kolorowy strój, uśmiech i sza­lo­na tona­cja, tra­fia­ją­ca do dzie­ci i roz­ba­wia­ją­ca od pierw­szych słów – to wszyst­ko pięk­na kom­po­zy­cja, któ­ra tra­fia do dzie­cia­ków i pozwa­la im utoż­sa­mić się i poko­chać swo­ją artyst­kę jak praw­dzi­wą zabaw­ną ciotkę.

Pytanie tyl­ko, czy jest to wyją­tek od regu­ły, czy pio­sen­ka dzie­cię­ca już nie­dłu­go wró­ci do łask? Oraz czy szyb­ko zmie­nia­ją­cy się rynek i jesz­cze szyb­ciej dora­sta­ją­cy odbior­cy na to pozwolą?

Na pew­no mają na to nadzie­ję rodzi­ce naj­młod­szych, któ­rzy chcie­li­by zachę­cić pocie­chy do aktyw­no­ści i wspie­rać ich roz­wój muzyczno-ruchowy.

Czasami napraw­dę trud­no mi namó­wić moich chłop­ców na odro­bi­nę ruchu – mar­twi się mama bliź­nia­ków, Stasia i Janka, któ­rą zapy­ta­li­śmy o naj­więk­sze codzien­ne zmar­twie­nie. – Mają zale­d­wie po 5 lat, a już teraz dużo bar­dziej inte­re­su­ją ich stre­amy mine­cra­fto­we na YouTube niż zaba­wy tanecz­ne, do któ­rych pró­bu­ją ich nama­wiać panie w przed­szko­lu. Staramy się, jak może­my, ale wpływ rówie­śni­ków nie poma­ga. O Minecrafcie dowie­dzie­li się wła­śnie od kole­gów z gru­py. Brakuje nam cze­goś, co by ich zain­te­re­so­wa­ło i natu­ral­nie zmotywowało.

Tymczasem więc zachę­ca­my rodzi­ców do prze­te­sto­wa­nia kil­ku tele­dy­sków. Zwłaszcza „Tuniowy Dance”, któ­ry Ciocia Tunia pre­zen­to­wa­ła nie­daw­no w jed­nej z tele­wi­zji śnia­da­nio­wych, może być tutaj reme­dium na nudę:

https://www.youtube.com/watch?v=wsY2HAjxCEA&ab_channel=CiociaTuniaTv