Biuro prasowe

listopad 08, 2021

by Joanna Adamiak

CZY OBOWIĄZUJĄCE PRZEPISY WŁAŚCIWIE REGULUJĄ PRACĘ ZDALNĄ?

Aktualnie obser­wu­je­my ten­den­cję do roz­sze­rza­nia swo­bo­dy pra­cow­ni­ków w zakre­sie wybo­ru miej­sca wyko­ny­wa­nia obo­wiąz­ków, a tak­że uela­stycz­nia­nia warun­ków pra­cy. W prak­ty­ce pozwa­la to na swo­bod­niej­sze łącze­nie obo­wiąz­ków zawo­do­wych z cza­sem wol­nym.  Nie zawsze jed­nak to pra­cow­nik pre­fe­ru­je dzia­ła­nia zdal­ne – nie­kie­dy taką for­mę pra­cy suge­ru­je pra­co­daw­ca. Jak wyglą­da obec­na sytu­acja praw­na, na ile jest precyzyjna?

Pandemia poka­za­ła, że pra­ca nie­ko­niecz­nie musi wią­zać się ze ste­reo­ty­po­wą wizją sie­dze­nia ośmiu godzin w biu­rze, pod kra­wa­tem – opo­wia­da Izabela Synowiec z LeasingTeam Professional – wie­lu ludzi sko­rzy­sta­ło na nowych, wymu­szo­nych warun­kach życia zawo­do­we­go i nie wyobra­ża sobie powro­tu do pra­cy sta­cjo­nar­nej na sta­łe. Na szczę­ście pro­po­zy­cje zmian w prze­pi­sach mogą przy­nieść korzyść pra­cow­ni­kom i firmom.

Pracownik na wakacjach

Przeglądając wia­do­mo­ści w Internecie, może­my coraz czę­ściej natknąć się na ogło­sze­nia kuror­tów tury­stycz­nych, któ­re zapra­sza­ją do wyko­ny­wa­nia pra­cy zdal­nej w ich hote­lach. Wyspa Barbados, chcąc odbu­do­wać sek­tor tury­stycz­ny, któ­ry odpo­wia­da za oko­ło 40% ich PKB, posta­no­wi­ła ukie­run­ko­wać swo­je dzia­ła­nia na przy­cią­gnię­cie jak naj­więk­szej licz­by tury­stów pra­cu­ją­cych. Podjęto w tej kwe­stii sze­reg dzia­łań, takich jak np. wpro­wa­dze­nie „Barbados Welcome Stamp”, dzię­ki któ­re­mu przy­jezd­ni będą mogli prze­by­wać na wyspie do 12 mie­się­cy. Wyspa Barbados jest tyl­ko jed­nym z wie­lu miejsc, któ­re dostrze­gły poten­cjał w „tury­sty­ce pra­cow­ni­czej”. Resort Nautilius Maldives – jeden z ośrod­ków wcza­so­wych na Malediwach, w trak­cie pan­de­mii dołą­czył do swo­jej ofer­ty wyna­ję­cie biu­ra z wido­kiem na oce­an, a tak­że zapew­nie­nie wła­sne­go asy­sten­ta. Wakacje w trak­cie pra­cy – to brzmi jak speł­nie­nie marzeń! Tutaj nasu­wa się jed­nak pyta­nie: na ile jest to zgod­ne z przepisami?

Pracownicy nie­kie­dy odda­la­ją się od miej­sca pra­cy, nie infor­mu­jąc o tym pra­co­daw­cy. Musimy wte­dy speł­nić kil­ka for­mal­no­ści, cho­ciaż­by anek­so­wa­nie miej­sca pra­cy w naszych umo­wach o pra­cę. Pracodawca powi­nien wie­dzieć, gdzie się znaj­du­je­my w przy­pad­ku koniecz­no­ści wezwa­nia nas do pra­cy oraz w sytu­acjach, gdy nam się coś sta­nie. – mówi Izabela Synowiec z LeasingTeam Professional – jeże­li pra­cow­nik o tym nie poin­for­mu­je, to  moż­na stwier­dzić, że naru­sza warun­ki zatrud­nie­nia. Także w razie wypad­ku pod­czas pra­cy zdal­nej powin­ni­śmy poin­for­mo­wać o tym pra­co­daw­cę, by oce­nił czy wypa­dek miał zwią­zek z pra­cą. Jeśli z kolei znaj­du­je­my się dale­ko, to tego typu usta­le­nia będą utrudnione.

Teoretycznie nie ma kon­kret­nych prze­pi­sów zabra­nia­ją­cych nam pra­cę zdal­ną poza miej­scem pra­cy oraz za gra­ni­cą według tzw. usta­wy Covidowej, jed­nak obec­ność za gra­ni­cą wpły­wa na nasze roz­li­cze­nia z fisku­sem. Zmieniają się np. kosz­ty uzy­ska­nia przy­cho­du, widocz­ne są róż­ni­ce w sys­te­mie podat­ko­wym mię­dzy Polską a kra­jem, w któ­rym prze­by­wa­my, ist­nie­je cho­ciaż­by zasa­da podwój­ne­go opo­dat­ko­wa­nia. Zanim więc zde­cy­du­je­my się wyje­chać, to musi­my się upew­nić, jak wyglą­da­ją prze­pi­sy w kon­kret­nym przy­pad­ku i czy pozwo­le­nie na pra­cę jest możliwe.

Perspektywa pra­co­daw­cy i zmia­ny w pra­wie na horyzoncie 

Firmy, któ­re wysy­ła­ją swo­ich pra­cow­ni­ków na pra­cę zdal­ną powin­ni więc stwo­rzyć regu­la­min pra­cy zdal­nej, któ­ry by ści­śle okre­ślał jej ramy. Przebywanie pra­cow­ni­ka na pra­cy zdal­nej zosta­ło okre­ślo­ne w usta­wie anty­co­vi­do­wej z dnia 2 mar­ca 2020 – wyja­śnia Izabela Synowiec – art. 3 mówi o tym, że pra­co­daw­ca może wyzna­czyć pra­cow­ni­ko­wi pra­cę zdal­ną w danym okre­sie. Praca zdal­na może być wyko­ny­wa­na, jeże­li pra­cow­nik ma do tego moż­li­wo­ści tech­nicz­ne oraz odpo­wied­nie miej­sce, w któ­rym może taką pra­cę wyko­ny­wać. Narzędzia do wyko­ny­wa­nia pra­cy zdal­nej zapew­nia pra­co­daw­ca. Wykonywanie pra­cy zdal­nej może być w każ­dej chwi­li cof­nię­te przez pra­co­daw­cę. Obecne regu­la­cje będą dzia­ła­ły do 3 mie­się­cy po usta­niu sta­nu pandemii.

W maju 2021 roku powstał jed­nak kolej­ny pro­jekt na temat ure­gu­lo­wa­nia pra­cy zdal­nej. Praca zdal­na ma zostać wpro­wa­dzo­na do kodek­su pra­cy. Taka regu­la­cja powin­na zabez­pie­czać inte­re­sy zarów­no pra­cow­ni­ka jak i pra­co­daw­cy. Główne zało­że­nia w nowym pro­jek­cie to mię­dzy inny­mi: pra­ca cał­ko­wi­cie lub czę­ścio­wo zdal­na (miej­sce pra­cy musi być uzgod­nio­ne z pra­co­daw­cą); pra­ca zdal­na będzie moż­li­wa dla pra­cow­ni­ków, któ­rzy dopie­ro podej­mu­ją pra­cę jak i obec­nych; w szcze­gól­nych przy­pad­kach pra­co­daw­ca będzie mógł wysłać pra­cow­ni­ka na pra­cę zdal­ną pod warun­kiem, że pra­cow­nik zło­ży oświad­cze­nie o moż­li­wo­ściach loka­lo­wych. Dwie waż­ne zmia­ny dla pra­cow­ni­ka są takie, że po pierw­sze będzie on mógł odmó­wić pra­cy zdal­nej, a pra­co­daw­ca nie będzie mógł z tego powo­du dążyć do roz­wią­za­nia umo­wy, a po dru­gie pra­co­daw­ca będzie zobo­wią­za­ny pokryć kosz­ty bez­po­śred­nio wyni­ka­ją­ce z wyko­ny­wa­niem pra­cy zdal­nej oraz dostar­czyć mate­ria­ły i narzę­dzia nie­zbęd­ne do jej wykonywania.

Praca biu­ro­wa praw­do­po­dob­nie już nigdy nie będzie wyglą­dać tak jak jesz­cze kil­ka lat temu. Wraz z pan­de­mią i nowym doświad­cze­niem ure­gu­lo­wa­nie pra­cy zdal­nej będzie ewa­lu­ować w kie­run­ku więk­szej swo­bo­dy wybo­ru po stro­nie pra­cow­ni­ka jak i moż­li­wo­ści zle­ce­nia pra­cy zdal­nej przez pracodawcę.